55

அந்த 15 நாட்கள்-4 ஆக 1947 பிரஷாந்த் போலெ  இன்று ஆகஸ்டு 4 – திங்கட்கிழமை. டில்லியில் வைசிராய் மவுண்ட்பேட்டனின் தினசரி அலுவல்கள், இன்று சிறிது சீக்கிரமே தொடங்கிவிட்டன. டில்லியில் சூழ்நிலை இறுக்கமாக இருந்தது. மேகங்கள் சூழ்ந்து இருண்ட வானம் ஒரு ஏமாற்றமும் அமைதியின்மையும் சேர்ந்த மனநிலையை பிரதிபலித்தது. எல்லாப் பொறுப்புகளிலிருந்தும் விடுபட மௌண்ட்பேட்டனுக்கு இன்னும் ௧௧ தினங்களே இருந்தன. அதன்பிறகும் கூட ‘கவர்னர் ஜெனரல்’ பொறுப்பில் இங்கேயே இருப்பவராக […]

8

वे पन्द्रह दिन (हिंदी) ७ अगस्त, १९४७ – प्रशांत पोळ गुरुवार. ७ अगस्त. देश भर के अनेक समाचारपत्रों में कल गांधीजी द्वारा भारत के राष्ट्रध्वज के बारे में लाहौर में दिए गए वक्तव्य को अच्छी खासी प्रसिद्धि मिली है. मुम्बई के ‘टाईम्स’ में इस बारे में विशेष समाचार है, जबकि […]

12

वे पंद्रह दिन (हिंदी) ६ अगस्त, १९४७ – प्रशांत पोळ बुधवार… छह अगस्त. हमेशा की तरह गांधीजी तड़के ही उठ गए थे. बाहर अभी अंधेरा था. ‘वाह’ के शरणार्थी शिविर के निकट ही गांधीजी का पड़ाव भी था. वैसे तो ‘वाह’ कोई बड़ा शहर तो था नहीं. एक छोटा सा […]

13

वे पंद्रह दिन (हिंदी) ५ अगस्त, १९४७ – प्रशांत पोळ आज अगस्त महीने की पांच तारीख… आकाश में बादल छाये हुये थे, लेकिन फिर भी थोड़ी ठण्ड महसूस हो रही थी. जम्मू से लाहौर जाते समय रावलपिन्डी का रास्ता अच्छा था, इसीलिए गांधीजी का काफिला पिण्डी मार्ग से लाहौर की […]

20

वे पन्द्रह दिन – प्रशांत पोळ आज चार अगस्त… सोमवार. दिल्ली में वायसराय लॉर्ड माउंटबेटन की दिनचर्या, रोज के मुकाबले जरा जल्दी प्रारम्भ हुई. दिल्ली का वातावरण उमस भरा था, बादल घिरे हुए थे, लेकिन बारिश नहीं हो रही थी. कुल मिलाकर पूरा वातावरण निराशाजनक और एक बेचैनी से भरा […]

74

कठोर कारावास में वीरव्रती जीवन की तपस्वी दिनचर्या हिन्दू धर्म के सिद्धांतों और अधिकांश रीतिरिवाजों में डॉ. हेडगेवार पूर्ण निष्ठा रखते हुए जेल में अपनी दिनचर्या का निर्वाह करते थे। वे यज्ञोपवीत पहनते थे। जेल के नियमों के अनुसार जब उन्हें इसे उतारने के लिए कहा गया तो उन्होंने ऐसा […]

15

Leading role in Gandhiji’s non-cooperation movement  With a strong Sentiment of intense patriotism, Dr. Hedgewar accepted himself as a ‘Congressman’ too. After impressive show of his organizing capacity in the Nagpur session, he dedicated himself to make the non-cooperation movement guided by the revered Mahatma Gandhi a success. On the […]

15

भारत में चल रहे सभी प्रकार के स्वतंत्रता-आंदोलनों, शस्त्रक्रांति के प्रयत्नों, समाज सुधार के लिए कार्यरत विभिन्न संस्थाओं तथा सांस्कृतिक राष्ट्रवाद के जागरण में जुटी सभी धार्मिक संस्थाओं का निकट से अध्ययन करने के लिए डॉक्टर साहब इनके सभी कार्यकलापों में यथासम्भव भागीदारी करते थे। उनका यह निश्चित मत था […]

12

नेशनल मेडिकल कॉलेज कलकत्ता से डॉक्टरी की डिग्री और क्रांतिकारी संगठन अनुशीलन समिति में सक्रिय रहकर क्रांति का विधिवत प्रशिक्षण लेकर डॉक्टर हेडगेवार नागपुर लौट आए। स्थान-स्थान से नौकरी की पेशकश और विवाह के लिए आने वाले प्रस्तावों का तांता लग गया। डॉक्टर साहब ने बेबाक अपने परिवार वालों एवं […]

77

Narender Sehgel Academics of Medicine and Training of Revolution: Keshavrao Hedgewar was sent by the then nationalist leaders, especially Lokmanya Tilak, to Calcutta to prepare the foundational base for an organized armed revolution in India to liberate India from the cruel claws of British imperialism. Keshavrao, influenced by Tilak’s cultural […]